Zespół ds. nowoczesnych technologii w ratownictwie i prewencji – rola ZOSP RP

CEL STRATEGICZNY

Celem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP jest stworzenie spójnego, krajowego systemu grup dronowych w każdej gminie, działających w ramach struktur OSP.

Każda gmina powinna dysponować jednostką zdolną do natychmiastowego użycia bezzałogowych statków powietrznych (BSP) w celach:

• rozpoznania pożarów i zagrożeń środowiskowych,
• wsparcia działań ratowniczo-gaśniczych i poszukiwawczych,
• monitorowania sytuacji kryzysowych i klęsk żywiołowych,
• dokumentowania i przekazywania obrazu do stanowisk dowodzenia w czasie rzeczywistym.

Realizacja tego celu wymaga skoordynowanych działań organizacyjnych, szkoleniowych, technicznych i prawnych, które koordynuje i nadzoruje ZOSP RP.

ROLA ZOSP RP W PROCESIE

ZOSP RP pełni funkcję:

• inicjatora i lidera rozwoju technologii BSP w OSP,
• organizatora szkoleń i certyfikacji pilotów,
• łącznika pomiędzy środowiskiem OSP a administracją państwową (ULC, MI, PSP),
• koordynatora wdrażania standardów sprzętowych i operacyjnych w całym kraju.

Dzięki działaniom ZOSP RP powstała struktura i program, który umożliwia ochotnikom utrzymanie gotowości operacyjnej w zakresie nowoczesnych technologii i ich praktycznego wykorzystania podczas akcji ratowniczych.

KROKI REALIZACJI CELU

1. Budowa ogólnopolskiej sieci jednostek BSP

ZOSP RP proponuje wprowadzenie trzystopniowego systemu klasyfikacji jednostek OSP z dronami, zapewniającego jasne kryteria rozwoju:

Poziom 1 – Rozpoznawczy: podstawowe zdolności obserwacyjne, drony klasy C1–C2.

Poziom 2 – Szkoleniowy: przynajmniej 2 pilotów STS, zdolność przesyłania obrazu do stanowiska kierowania.

Poziom 3 – Zaawansowany: doświadczeni piloci, samochód BSP, drony VLOS i BVLOS, możliwość zarządzania strefami i misjami lotniczymi.

Ten model ma na celu zapewnienie, że każda gmina będzie miała jednostkę zdolną do działań z użyciem dronów na odpowiednim poziomie gotowości.

2. Program szkoleń i certyfikacji pilotów OSP

W związku z wejściem w życie od 2026 r. nowych regulacji europejskich (STS-01 i STS-02), ZOSP RP:

• podpisał porozumienie z certyfikowanym ośrodkiem szkoleniowym UAV,
• opracował autorski program szkoleniowy „dla strażaków – przez strażaków”,
• prowadzi szkolenia praktyczne z lotów ratowniczych, nocnych, w strefach kontrolowanych i z użyciem sensorów termowizyjnych.

Celem programu jest utrzymanie ciągłości gotowości operacyjnej jednostek OSP w nowym systemie prawnym.

ZOSP RP zapewnia także jednolite standardy egzaminowania i nadzoru nad szkoleniami.

3. Koordynatorzy wojewódzcy ds. dronów ZOSP RP

W celu utrzymania jednolitych standardów i przepływu informacji, ZOSP RP planuje powołać koordynatorów wojewódzkich ds. BSP, którzy:

• będą nadzorować szkolenia i certyfikację w regionach,
• wspierać tworzenie nowych grup dronowych w OSP,
• utrzymywać kontakt z wojewódzkimi strukturami PSP i administracją publiczną.

To element budowy spójnego systemu zarządzania technologią BSP w skali kraju.

4. Uregulowanie statusu prawnego działań BSP w OSP

Obecnie OSP nie są ujęte w katalogu służb ratowniczych zwolnionych z ogólnych przepisów lotniczych (SAR).

Powoduje to:

• brak możliwości samodzielnego tworzenia stref lotniczych,
• biurokratyczne utrudnienia w czasie akcji ratowniczych,
• dodatkowe koszty i opóźnienia operacyjne.

ZOSP RP konsekwentnie zabiega o zmianę przepisów poprzez działania w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego i Ministerstwie Infrastruktury, aby OSP zostały formalnie uznane za służby wykonujące loty ratownicze (SAR).

PODSUMOWANIE STRATEGICZNE

ZOSP RP realizuje długofalową wizję cyfrowego i technologicznego wzmocnienia OSP, której celem jest:

• Grupa dronowa w każdej gminie.
• Wysoko wykwalifikowani piloci zgodni z europejskimi standardami STS.
• Spójny system szkolenia i nadzoru koordynowany przez ZOSP RP.
• Pełne uznanie OSP w systemie prawnym jako służby ratowniczej wykorzystującej BSP.

ZNACZENIE DLA KIEROWNICTWA

Projekt BSP to kluczowy kierunek modernizacji ZOSP RP – łączy nowoczesne technologie z misją społeczną OSP.

Dzięki niemu ZOSP RP staje się liderem cyfrowej transformacji ratownictwa w Polsce, zapewniając bezpieczeństwo, efektywność i profesjonalizm działań ochotniczych straży pożarnych.